Volgens de Nederlandse hoogleraar sociale psychologie Roos Vonk heeft een contractueel vastgelegde bonus een verwoestend werking op iemands toewijding. Als een werknemer weet dat hij een bonus krijgt, zet dat hem er niet meer toe aan om iets speciaals te doen. Vonk vindt dat de bonus alleen onverwacht kan blijven als werkgevers gewenst gedrag soms belonen, maar heel vaak ook niet.
Motivatie
Psycholoog Suzanne Weusten zegt dat bonussen gevaarlijk zijn omdat een baas ze ook weer kan intrekken. Als dat gebeurt, verliezen veel werknemers de belangstelling voor hun werk. Uit psychologische experimenten blijkt namelijk dat materiële prikkels tot minder eigen motivatie leiden bij werknemers om wat van hun werk te maken.
Tip
Beloon werknemers alleen extra voor speciale prestaties zoals een technische vondst, een structurele verbetering van het bedrijfsproces of het werven van een nieuwe grote klant. Maak een duidelijke omschrijving voor uzelf van deze prestaties, maar maak deze omschrijving niet bekend aan de werknemers. Zo houdt u de verrassing in uw beloningsysteem en zorgt u ervoor dat dit niet op willekeur berust.
