De Duitse deelstaat Niedersachsen had in een wet vastgelegd dat overheidsopdrachten alleen worden gegund aan bedrijven die zich er schriftelijk toe verplichten hun werknemers minstens het minimumloon te betalen dat is vastgesteld in de cao.
De helft van het Duitse minimumloon
Zo hoopte Niedersachsen te voorkomen dat bedrijven goedkope werknemers uit bijvoorbeeld Polen inhuren. Toen bleek dat een Poolse onderaannemer zijn werknemers nog niet de helft van het Duitse minimumloon uitbetaalde, legde de deelstaatregering de hoofdaannemer een boete op, die daartegen in beroep ging. De Duitse rechter vroeg het Hof van Justitie om een prejudiciële uitspraak over het geschil.
Cao algemeen verbindend
Volgens het Hof van Justitie waren de regels die Niedersachsen had opgesteld in strijd met de Europese detacheringsrichtlijn. Die richtlijn maakt het weliswaar mogelijk om in het kader van transnationale dienstverrichting een minimumloonpeil op te leggen, maar alleen als de desbetreffende cao algemeen verbindend is verklaard en geldt voor de gehele – in dit geval – bouwsector. Daaraan voldeed de Duitse wet niet.
Vrijheid van dienstverlening in de EU
Bovendien stelt het Hof dat het verplichte minimumloon discriminerend werkt voor bedrijven uit andere lidstaten waar een lager minimumloon bestaat. Voor deze bedrijven wordt het dan minder aantrekkelijk om in andere lidstaten aan de slag te gaan. Dat staat haaks op het principe van vrijheid van dienstverlening in de Europese Unie. Volgens het Hof dient een dergelijke maatregel ook niet de legitieme bescherming van werknemers, omdat de wet alleen gold voor overheidsopdrachten en niet voor particuliere opdrachtgevers.
Sociale dumping
Europese vakbonden hebben het arrest van het Hof van Justitie veroordeeld en stellen dat het een ‘uitnodiging tot sociale dumping’ is. Eerder liepen de vakbonden al te hoop tegen een ander arrest van het Hof, waarin werd uitgesproken dat buitenlandse bedrijven niet zo maar gedwongen kunnen worden zich te houden aan het plaatselijk geldende minimumloon. De Europese Commissie daarentegen wees vooral op de verantwoordelijkheid van de EU-lidstaten om Europese regels goed te interpreteren en nationaal om te zetten. Dan zou sociale dumping alsnog kunnen worden voorkomen.
