Om met het laatste te beginnen: de preventiemedewerker en HR kunnen elkaar versterken in een organisatie. Met de juiste preventieve maatregelen kan ziekteverzuim als gevolg van werk worden teruggedrongen. Een goede preventiemedewerker is op de hoogte van ontwikkelingen op de werkvloer en de risico’s die daar spelen en is daarmee een waardevolle bron van informatie. Ook op het gebied van opleidingen kan de preventiemedewerker toegevoegde waarde bieden: hij of zij kan adviseren over trainingen omtrent veilig en gezond werken en daarmee bijdragen aan de ontwikkeling van het personeel. Daarbij draagt een veilige en gezonde werkplek bij aan een goed imago op de arbeidsmarkt. Het kan zomaar het verschil maken in de keuze voor de ene of andere werkgever.
Taken
Het doel van een preventiemedewerker is het creëren van een veilige en gezonde werkplek voor alle medewerkers. Hiermee is hij of zij een belangrijke schakel in het voorkomen van ziekteverzuim als gevolg van werk. De preventiemedewerker is het centrale meldpunt bij arboproblemen en arbovragen.
In de Arbowet zijn de volgende wettelijke taken van de preventiemedewerker beschreven:
- Verlenen van bijstand aan de werkgever inzake de naleving van de Arbowetgeving.
- Adviseren aan en samenwerken met de ondernemingsraad (OR) of de personeelsvertegenwoordiging (PVT).
- Meewerken aan het verrichten en opstellen van de Risicoinventarisatie –en Evaluatie (RI&E).
- Meewerken aan het uitvoeren van verbetermaatregelen op basis van het plan van aanpak dat volgt uit de RI&E.
- Adviseren aan en samenwerken met de arbodienst/bedrijfsarts (wetswijziging, beoogde ingangsdatum 1 juli 2017).
Naast deze wettelijk vastgelegde taken, kunnen bedrijven ervoor kiezen om de taken van de preventiemedewerker uit te breiden. Dit is vaak afhankelijk van het type werkzaamheden binnen een bedrijf en de bijbehorende risico’s. Preventiemedewerkers helpen bijvoorbeeld bij het opstellen van procedures en instructies of zorgen voor voorlichting en training over veilig en gezond werken. Soms worden ook het melden van arbeidsongevallen of het inspecteren van werkplekken toegevoegd aan het takenpakket. Door hun kennis van de risico’s en maatregelen op het gebied van veilig en gezond werken is de preventiemedewerker vaak ook de aangewezen contactpersoon voor de arbodienst en de Inspectie SZW (voorheen Arbeidsinspectie).
Competenties
Een goede preventiemedewerker is een echte aanwinst voor een organisatie. Op De Praktijk inPreventie staan vier voorbeelden van kleine MKB’ers. Van elk bedrijf vertellen zowel de directeur, een collega en de preventiemedewerker zelf over de rol van preventie in hun bedrijf en wat het ze oplevert.
Om goed te kunnen functioneren, moet de preventiemedewerker uiteraard wel beschikken over voldoende bagage, zoals kennis en inzicht in de bedrijfs- en productieprocessen en de risico’s (uit de RI&E). Basiskennis over de relevante arbowet- en regelgeving is belangrijk om goed te kunnen adviseren. De preventiemedewerker is natuurlijk geen specialist, dus zo nodig moet externe expertise worden ingeroepen. Kennis over de mogelijke ondersteunende diensten van (arbo)deskundigen helpt om de juiste keuzes te maken.
Bovenstaande competenties zijn te leren, maar een preventiemedewerker moet ook stevig in zijn schoenen staan. Als onafhankelijke adviseur moet hij of zij de directie kunnen en durven te adviseren. Maar ook het aanspreken van collega’s op de werkvloer en het kunnen verwoorden van de boodschap voor verschillende doelgroepen binnen de organisatie vraagt om bepaalde competenties, waaronder goede sociale vaardigheden.
Rol HR
De praktijk leert dat niet alle werkgevers zin hebben in een kritische blik op het gebied van veilig en gezond werken. Om aan de wetgeving te voldoen, wijzen ze in zo’n geval een willekeurig iemand aan, melden dat terloops een keer aan die medewerker, en daarmee is het op papier geregeld. Het liefste kiezen ze voor een wat teruggetrokken persoon die niet te veel noten op de zang heeft. Met de uitbreiding van de taken van de OR in de nieuwe Arbowet (instemmingsrecht op de persoon en diens positionering in de organisatie, beoogde ingangsdatum 1 juli 2017), wordt dit in grote bedrijven onmogelijk. In kleinere bedrijven kan HR hier een adviserende rol in nemen en pleiten voor een preventiemedewerker die daadwerkelijk de werkomgeving kan verbeteren. Daarbij kan een opleiding nuttig zijn. Hoewel er vanuit de wetgeving geen verplichting is om een opleiding tot preventiemedewerker te volgen, helpt dat natuurlijk wel om beslagen ten ijs te komen en goed te kunnen adviseren. Zorg daarom dat er ruimte is voor opleiding van de preventiemedewerker.
Tips
Is er nog geen preventiemedewerker? Spreek de werkgever dan aan op zijn verplichtingen vanuit de Arbowet. Op inPreventie.nl vind je meer informatie over de taken van een preventiemedewerker voor het bedrijf. Via het Profiel voor Preventiemedewerkers krijg je een indicatie van de taken, rollen en tijdsbesteding van een preventiemedewerker voor jouw type organisatie.
