Gratis rechtsbijstand voor klokkenluiders

Wilbert Tomesen, voorzitter Huis voor Klokkenluiders: “We zijn heel blij dat we gehoor kunnen gaan geven aan een behoefte die we al jaren horen van klokkenluiders. Benadeling na het doen van een melding van een misstand, zien wij helaas nog te vaak gebeuren. Het is daarom noodzakelijk dat de mensen, die iets in ons aller belang hebben gedaan, en daarna in de problemen zijn gekomen, daadwerkelijk worden ondersteund met gratis juridische bijstand.” 

Bescherming

Met het regelen van gratis rechtsbijstand kunnen klokkenluiders via de bestaande rechtsbijstandsvoorziening op een laagdrempelige manier hulp krijgen. Dat kan bijvoorbeeld als zij  mogelijke nadelige effecten van hun melding merken en bij het voorkomen en de-escaleren van conflicten. Eén van de doelen van deze regeling is de meldingsbereidheid te verhogen

Sinds 1 september 2022 komen klokkenluiders al in aanmerking voor psychosociale ondersteuning bij Slachtofferhulp Nederland na doorverwijzing van de afdeling Advies van het Huis voor Klokkenluiders. Nu komt daar ook de juridische ondersteuning via de Raad voor Rechtsbijstand bij. De afdeling Advies van het Huis voor Klokkenluiders beoordeelt op basis van informatie die is verstrekt door de klokkenluider of sprake is van een redelijk vermoeden van een maatschappelijke misstand in de werksfeer zoals bedoeld in de Wet bescherming klokkenluiders. Onlangs is het Huis voor Klokkenluiders ook gestart met een kleinschalige pilot voor stressreductie.

Verwijzing via het Huis

Als de afdeling Advies van het Huis voor Klokkenluiders tot de conclusie komt dat er juridische ondersteuning nodig is, omdat mogelijk sprake is van benadeling of strafbaarstelling als gevolg van een melding van een vermoeden van een misstand, geeft de afdeling een verwijzingsbrief af aan de klokkenluider voor rechtsbijstand en/of mediation. Met deze verwijzingsbrief kan de klokkenluider zich bij de Raad voor Rechtsbijstand melden voor gesubsidieerde rechtsbijstand door een advocaat en/of een mediator. Er geldt geen inkomens- en vermogenstoets bij de toekenning van de rechtsbijstand en er wordt ook geen eigen bijdrage gevraagd.

Staatssecretaris Van Huffelen (Koninkrijksrelaties en Digitalisering) is blij met dit resultaat voor klokkenluiders: “Een klokkenluider meldt namelijk iets in het maatschappelijk belang en mag er daarom niet alleen voor staan.”

Minister Weerwind (voor Rechtsbescherming): “Er is moed nodig om misstanden aan te kaarten. Alleen dan kan er iets aan die misstanden gedaan worden. Daarom moeten we klokkenluiders beschermen en ze de juridische ondersteuning bieden die ze nodig hebben. Vanaf 1 februari van dit jaar kunnen ze daarom gebruikmaken van gratis rechtsbijstand of mediation.”

Evaluatie

De regeling kent een looptijd van vier jaar en wordt na twee jaar geëvalueerd. De opbrengsten van deze evaluatie worden gebruikt om te bepalen hoe de inrichting van de juridische ondersteuning voor klokkenluiders uiteindelijk het beste kan worden vormgegeven.

Meer informatie: Huis voor Klokkenluiders