Niet minder dan een half miljoen mensen in Nederland hebben last van pesten op de werkvloer. Van ogenschijnlijk onschuldige plagerijen tot stelselmatige intimidatie en vernedering. Pesten op het werk verhoogt de kans op stress, psychische problemen, depressies en zelfs langdurige uitval. Naar schatting zijn elk jaar 4 miljoen verzuimdagen terug te voeren op pesten. Hoe voorkom je dat pesten in de organisatie de ruimte krijgt?

1. Neem pesten op de werkvloer serieus

Pesten op de werkvloer is in veel organisaties een onderschat probleem. Bovendien wordt het makkelijk gebagatelliseerd: het was maar een geintje! Of het wordt aan het slachtoffer verweten: hij of zij heeft het er ook zelf naar gemaakt. Neem liever als uitgangspunt dat als iemand zich gepest voelt, je dit signaal altijd serieus neemt en onderzoekt.

2. Hou rekening met risicofactoren

In de ene situatie zijn de risico’s dat pestgedrag ontstaat groter dan in de andere. Zo kan een sterk hiërarchische bedrijfscultuur een voedingsbodem voor pesten zijn. Zeker als de cultuur gesloten is en er strikte opvattingen heersen over wat ‘normaal’ gedrag is. Pestgedrag komt relatief vaak voor in overwegend mannelijke werkomgevingen, het onderwijs, openbaar vervoer en de horeca. Mannen ervaren vaker pestgedrag van collega’s dan vrouwen, en ook tijdelijke medewerkers, lager opgeleiden en medewerkers met een niet-westerse achtergrond lopen meer risico.

3. Doorbreek patronen

Gedragscodes en een antipestbeleid dat gehandhaafd wordt, vormen een begin om pesten tegen te gaan. Daarmee is het slachtoffer geholpen en ook de organisatie raakt zich meer bewust van het effect van positief gedrag. En het is essentieel om het probleem bespreekbaar te maken, mechanismes bloot te leggen, naar elkaar te luisteren en het gesprek aan te gaan. Van daaruit kun je werken aan een open bedrijfscultuur waarin pesten bespreekbaar is. Zo kun je patronen doorbreken. Want waar het recht van de sterkste geldt, wordt creativiteit afgeremd doordat de angst gaat regeren. Het is belangrijk te beseffen dat pesten een systeem is. Haal je het slachtoffer weg uit de groep, dan komt er een nieuw slachtoffer.

4. Laat managers het goede voorbeeld geven

Leidinggevenden hebben een sleutelrol. Als een leidinggevende meelacht of het voortouw neemt bij pestgedrag, zien collega’s dat snel als vrijbrief om door te gaan. Als een leidinggevende daarentegen zelf iedereen met respect behandelt en medewerkers die pestgedrag vertonen daarop aanspreekt, houdt het op. Zorg daarom dat leidinggevenden leren alert te zijn op pestgedrag en hoe ze de sfeer in hun team zo kunnen beïnvloeden dat pesten geen optie is. Bijvoorbeeld met trainingen.

5. Benoem een vertrouwenspersoon

Het is belangrijk dat iemand die zich gepest voelt altijd bij iemand terecht kan buiten zijn of haar leidinggevende om. Vertrouwenspersonen bieden een luisterend oor én praktische ondersteuning. Ze kunnen helpen registratie van klachten te verzorgen en beleid tegen ongewenst gedrag te formuleren. Je kunt kiezen voor opgeleide vertrouwenspersonen uit je eigen organisatie, maar ook voor een externe vertrouwenspersoon van Arbo Unie.

Wil je weten hoe je positief gedrag in jouw organisatie kunt bevorderen? Neem dan vrijblijvend contact op met Marijk van Lieshout van Arbo Unie via e-mail of bel: 06 5250 2083.