Meestal is het systeem van min- en plusuren in een cao uitgewerkt. De werknemer krijgt dan maandelijks hetzelfde aantal uren uitbetaald, maar werkt de ene maand soms meer en de andere maand soms minder uren. De min-uren moeten dan op een later moment worden ingehaald. De werkgever moet de werknemer hier dan wel toe in de gelegenheid stellen en er geldt meestal een periode van bijvoorbeeld zes maanden waarin eventuele min-uren ingehaald worden. Daarna vervalt dan een eventueel minsaldo. De vraag die nu in coronatijd speelt, is of je werknemers die nu geen of veel minder uren maken dan normaal, kunt verplichten om een tegoed aan min-uren volledig te laten inhalen.
Min-uren volledig inhalen
De plus- en min-urensystematiek lijkt niet bedoeld te zijn voor dit soort uitzonderlijke situaties en zou zeer onredelijk kunnen uitvallen. Er kan van de werknemer niet gevraagd worden om de eerder geschreven min-uren later in te halen als dit betekent dat de werknemer in deze inloopperiode onevenredig meer moet werken en geen verlof meer mag opnemen. Een aantal factoren speelt hierbij een rol.
Niet werken, ook recht op loon
Ten eerste bepaalt de wet dat een werknemer ook recht heeft op loon als hij niet werkt, tenzij het niet werken voor zijn rekening komt. Van dit laatste is geen sprake wanneer werknemers door de lockdown niet of veel minder worden ingezet.
Beroep op NOW-regeling
Ten tweede speelt een rol of een werkgever een beroep doet op de NOW-regeling en dus loonkosten door de overheid gecompenseerd krijgt. In dat geval is het helemaal onredelijk wanneer de werknemer min-uren later nog eens zou moeten inhalen.
Gelijke behandeling
Ten derde speelt gelijke behandeling van werknemers een rol. Wanneer deeltijdwerknemers die op basis van een plus- en min-urensysteem uren zouden moeten inhalen, terwijl fulltime werknemers met een vaste urenomvang het loon tijdens de lockdown gewoon doorbetaald krijgen, kun je je afvragen of er geen sprake is van ongelijke behandeling. Een werknemer zou kunnen stellen dat er onderscheid wordt gemaakt naar arbeidsduur en contractsomvang en dat is in strijd met de wet en de Europese Kaderovereenkomst inzake deeltijdarbeid.
Werknemers met tijdelijke contracten
Voor werknemers met een tijdelijk contract dat binnenkort afloopt en waarbij de werknemer lange tijd een enorm saldo aan min-uren heeft opgebouwd door de lockdown, geldt dat het niet of nauwelijks mogelijk is om die min-uren in te halen. Een werknemer zou die min-uren dan moeten terugbetalen. Maar is dat in deze uitzonderlijk situatie redelijk? Ik denk dat een werknemer in de huidige situatie kan stellen dat die uren niet (volledig) verrekend mogen worden. Helemaal wanneer een werkgever een beroep op de NOW-regeling doet en loonkostensubsidie krijgt.
Laat ik benadrukken dat deze tijd voor ondernemers en werknemers een bijzonder moeilijke tijd is en ik snap dat iedereen zijn best doet om het hoofd boven water te houden. Alleen kan naar mijn mening juridisch gezien de verantwoordelijkheid van het oplopen van min-uren niet (volledig) bij werknemers worden gelegd.
Disclaimer
Dit blog schetst de algemene regels en uitgangspunten. Uiteraard kan er in specifieke situaties sprake zijn van uitzonderingen.
Leer in één ochtend hoe je als HR-professional effectief omgaat met de juridische en fiscale uitdagingen bij het inhuren van zzp’ers. Na deze training weet je wanneer een medewerker echt als zzp’er kwalificeert. Je krijgt ook inzicht in de aanpak van de Belastingdienst, die vanaf 1 januari 2025 weer gaat handhaven op arbeidsrelaties voor loonheffingen.
