Gratificatie: arbeidsvoorwaarde of discretionaire beloning?

Wat was het geval? In de arbeidsovereenkomst is opgenomen dat de werkgever ieder jaar in de maand december, na overleg met de OR, beslist of er een gratificatie zal worden uitgekeerd en zo ja, voor welk percentage. Het begrip ‘arbeidsvoorwaarde’ kan worden omschreven als een afspraak waarmee werkgever en werknemer hebben beoogd rechten en verplichtingen aan te gaan.

Verworven recht

Door de positieve bedrijfsresultaten van de werkgever heeft de werknemer jarenlang een gratificatie ontvangen. In 2009 is de werkgever echter verliesgevend, zodat er geen gratificatie wordt uitbetaald. De werknemer stelt zich op het standpunt dat er sprake is van een arbeidsvoorwaarde die de werkgever niet eenzijdig kan wijzigen en vordert alsnog uitbetaling van de gratificatie. De werkgever is van mening dat de gratificatie geen verworven recht is, maar afhankelijk van de beslissingsbevoegdheid van de directie.

Toekenning gratificatie na overleg OR

Omdat er uitdrukkelijk een voorbehoud over het uitkeren van de gratificatie is gemaakt kan deze volgens de kantonrechter niet als arbeidsvoorwaarde worden beschouwd. Jaarlijks heeft de directie overleg gehad met de OR, waarna de beslissing over de toekenning van de gratificatie werd genomen. Vanwege deze discretionaire bevoegdheid kon en mocht de werknemer niet verwachten dat er sprake was van een arbeidsvoorwaarde. De vordering van de werknemer wordt afgewezen.

Tip

Het jaarlijks uitkeren van een bonus, gratificatie of ander variabel loon kan al snel leiden tot een verworven recht als ten aanzien van de toekenning daarvan niet uitdrukkelijk een voorbehoud is gemaakt. Stel een variabele beloningsregeling dus altijd zorgvuldig op.

Kantonrechter Dordrecht, 19 augustus 2010, LJN: BN4773