De laatste jaren is de dynamiek rondom pensioen enorm toegenomen. Eindelijk krijgt pensioen de aandacht die het verdient. Met de voorgestelde aanpassingen wordt getracht het stelsel aan te passen aan de huidige realiteit. De pensioenleeftijd is opgeschoven, het fiscale kader staat onder druk en het provisieverbod is ingevoerd. Om te komen tot een meer structurele oplossing wordt het ene na het andere akkoord gesloten. In 2010 werd het eerste pensioenakkoord gesloten en leidde tot commotie bij de vakbonden. In 2013 lag er een sociaal akkoord met pensioenparagraaf.

Het valt echter op dat de discussies niet zuiver zijn. Zo hebben de sociale partners in het pensioenakkoord uit 2010 afspraken gemaakt over zowel de tweede pijler als over de AOW. De AOW valt echter niet onder de verantwoordelijkheid van de werkgevers en vakbonden. De AOW is namelijk een volksverzekering. Zaken worden met elkaar vermengd.

Het sociaal akkoord uit 2010 is nooit echt geïmplementeerd. De pensioenexperts discussieerden verder en Den Haag nam een afwachtende houding aan. De crises raken de dekkingsgraad en ondertussen neemt de begrotingsproblematiek grotere vormen aan. Om het begrotingsprobleem op te lossen is de politiek gestart met de defiscalisering van pensioen. In een poging dit te voorkomen kwamen de sociale partners met onheilsspellingen en met ongelooflijk ingewikkelde oplossingen. Het blijft voor de politiek verleidelijk om te praten over 1000 miljard aan gespaard pensioenvermogen. Tevens niet zuiver, want het gespaarde pensioenvermogen is privaat geld. Pensioen verwordt tot een speelbal van de politiek.

De korte termijn problematiek van het begrotingstekort staat naar mijn mening de ontwikkeling van een pensioenvisie en de modernisering van het pensioenstelsel in de weg. Als we de begrotingsproblematiek niet gaan oplossen vrees ik dat er geen ruimte is om überhaupt te praten over die visie. De politiek en de sociale partners houden elkaar in de houdgreep. De druk om te komen met oplossingen neemt toe. Hoe gaan Diederik Samson en Mark Rutte dit oplossen?
Ik stel voor dat de politiek en de sociale partners elkaar helpen om de gezamenlijke problemen op te lossen. De sociale partners helpen met het oplossen van het begrotingstekort. In ruil daarvoor krijgen ze de politieke ruimte om te komen tot een pensioenvisie en een modernisering van het pensioenstelsel.

Concreet is mijn voorstel het volgende: iedere Nederlander mag eenmalig bijvoorbeeld 10% van zijn opgebouwde pensioen nu vrij opnemen, ongeacht je status als deelnemer. Hiermee wordt er circa 100 miljard in de Nederlandse economie gestopt. De fiscale claim kan worden afgerekend tegen een uniform tarief, bijvoorbeeld 30%. De overheid ontvangt zo 30 miljard waarmee de begroting kan worden verbeterd en de 70 miljard wordt in de Nederlandse economie gestopt. Hierdoor hoeft er minder bezuinigd te worden, kunnen hypotheken worden afgelost, etc. In ruil voor de geboden oplossing spreken we met elkaar af dat er niet ieder jaar pensioenplannen ontstaan en wetgeving wordt geïntroduceerd, maar dat er ruimte ontstaat om te komen met een duidelijke visie. Vervolgens wordt er geleidelijk naar deze stip aan de horizon gewerkt en het pensioenstelsel gemoderniseerd. Ik ben benieuwd wat Diederik en Mark hiervan vinden.