Een grote kanttekening bij de angst voor grootschalige robotisering is de ervaring dat het gebruik van nieuwe technologieën vaak een stuk langzamer gaat dan verwacht. Voornamelijk vanwege economische motieven. Automatisering wordt pas ingezet wanneer dit een kostenbesparing op redelijke termijn met zich meebrengt. In het eerder genoemde onderzoek van de universiteit van Oxford uit 2014 is geen rekening gehouden met deze factor, er is slechts gekeken naar de mogelijkheid of een taak te automatiseren zou zijn. Wanneer je kijkt naar de economische levenscyclus van robots, zitten veel technologieën nog voor het ontwikkelingsstadium of in het begin van de levenscyclus. Een kenmerk van de economische levenscyclus is hoge kosten aan het begin en adoptie door innovatieve personen en bedrijven. Voor veel consumenten producten, zoals de LED televisie duurt het vaak jaren voordat de grote meerderheid overgaat tot aanschaf van dit product. Laat staan robots die volledig bepaalde beroepen kunnen overnemen, dat zal waarschijnlijk niet zo’n vaart lopen.
Er zijn natuurlijk wel grote gevarengroepen, naar verwachting van het onderzoek van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) heeft 9% van de huidige beroepen de kans om volledig te verdwijnen.
Beroepen met groot risico voor robotisering
- Taxichauffeurs
- Treinmachinisten
- Schoonmakers
- Magazijnmedewerkers
- Postmedewerkers,
- Metaalbewerkers
- Boekhouders
- Caissières
- Edelsmeden
- Kredietbeoordelaars
- Scheidsrechters
- Bankpersoneel,
- Telemarketeers
- Administratief belastingpersoneel.
Naar verwachting zal hier inderdaad een grote krimp qua arbeidsmarkt plaatsen gaan plaatsvinden. Maar het duurt nog vele jaren voordat er alleen nog maar zelfrijdende taxi’s in het straatbeeld te vinden zijn. Ook is het meest actuele gevaar voor dit beroep niet de robotisering, maar wederom E-commerce oplossingen zoals Uber. Deze partij geeft overigens wel zelf aan in de toekomst met zelfrijdende auto’s te willen werken.
Het gevaar van grootschalige robotisering zit hem vooral in de hoek waar er grootschalige platforms bepaalde markten domineren. Zoals ook Amazon.com dat al een jaar of 2 geleden in het nieuws bracht met drones te willen gaan werken voor de pakketbezorging. Deze partijen hebben gezien hun marktomvang de potentie om in één klap grote automatisering door te voeren. Wanneer dat omkeerpunt voor dergelijke partijen bereikt wordt is nog niet inzichtelijk, ook levert dergelijke technologie in het begin ook juist nieuwe beroepen op, zoals de Drone-piloot. Wat we overigens bij deze berichtgevingen natuurlijk niet uit het oog moeten verliezen is dat hier natuurlijk ook een bijzonder PR element aan vast zit. Zo bracht Ryanair een aantal jaren geleden in het nieuws om met staanplaatsen te willen werken in het vliegtuig, omdat ze zichzelf meer als “luchtbusdienst” zag. Dit bleek een zeer goed uitgevoerde PR stunt te zijn, die wellicht Amazon en Uber tot inspiratie hebben gediend.
Wat in ieder geval wel vaststaat is dat voornamelijk de aard van het werk zal veranderen, omdat vooral veel nu bestaande taken zullen worden geautomatiseerd. Die trend is overigens niet nieuw een speelt al jaren op de arbeidsmarkt voor vele beroepen. Zo zie je bevoordeeld bij de postbezorgers – een eerder benoemd beroep binnen de gevarenzone – dat tegenwoordig het opleidingsniveau van mbo 2 naar 3 ontwikkelt omdat er meer administratieve taken bij komen. Opleiding en ontwikkeling van nieuwe vaardigheden en competenties is dus een thema dat voor iedereen om de arbeidsmarkt zeer actueel is geworden. Dit zal de komende jaren nog belangrijker worden, dus wil je de robotisering voor zijn, blijf jezelf dan ontwikkelen op de gebieden binnen jouw beroep die niet te automatiseren zijn.
Kansrijke competenties en vaardigheden
Wat in de meeste overzichten opvalt is dat de beroepen die vooral niet kunnen worden weggeautomatiseerd worden vooral een sociaal, creatief, probleemoplossend of organisatorisch karakter hebben. Het is dus belangrijk competenties en vaardigheden aan te leren die hieronder vallen. Een aantal voorbeelden van kansrijke competenties zijn:
- Creativiteit
- Aanpassingsvermogen
- Sociabiliteit
- Zelfontwikkeling
- Plannen en Organiseren
- Assertiviteit
- Klantgerichtheid
- Conceptueel Denken
- Samenwerken
- Besluitvaardigheid
- Ondernemerschap
Competenties zijn samenbundelingen van specifieke kennis, inzicht, vaardigheden en attitude die nodig zijn om een bepaalde beroepstaak te voltooien. Het bovengenoemde rijtje is een greep uit de competenties die jou een grote kans op de arbeidsmarkt geven, kijk hier voor een overzicht van bij welke beroepen deze competenties gewenst zijn.
