Goed personeel werven, talenten binden en tevreden houden. Dat is al sinds jaar en dag de kern van HRM. De economische situatie van het moment (hoog- of laagconjunctuur) bepaalt vervolgens de concrete invulling van het personeelsbeleid. Bij een overschot op de arbeidsmarkt stellen werkgevers de ‘eisen’, bij krapte zijn de werknemers aan zet. Tot zover niets nieuws onder de zon, maar…

Ik zie drie ontwikkelingen die voor verandering gaan zorgen in dit aloude mechanisme. Allereerst de bestaande organisatiestructuren en werkvormen die in toenemende mate onder druk staan. Hiërarchisch ingerichte bedrijven met meerdere managementlagen zijn niet langer in staat om flexibel en snel op de vraag uit de markt te reageren. Zelfsturing, Agile werken, rollen in plaats van functiebeschrijvingen. Het zijn allemaal manieren waarop organisaties én medewerkers zichzelf opnieuw aan het uitvinden zijn. En dit heeft vanzelfsprekend impact op HR: een andere manier van organiseren vraagt om een andere manier van werken en dat stelt weer andere eisen aan de medewerkers.

Oudere werklozen

Dit brengt ons als vanzelf bij de tweede grote ontwikkeling: de discrepanties op de arbeidsmarkt. Even een paar cijfers. We hebben momenteel het hoogste aantal openstaande vacatures in tien jaar tijd. En qua werkloosheidscijfers zitten we weer bijna op het lage niveau van vóór de crisis. Tegelijkertijd wijst recent onderzoek uit dat van alle OESO-landen het percentage ouderen onder werklozen in Nederland het snelst stijgt. De afgelopen 16 jaar steeg het percentage van de werkloze bevolking tussen de 50 en 64 jaar van 14% naar 30%! En dan moet de echte vergrijzing hier nog gaan  komen: de werkende bevolking zal rond 2030 naar verwachting met 5.5% zijn gekrompen en de groep 65-plussers is dan gegroeid met 6.6%. Niet voor niets prijkt duurzame inzetbaarheid al jaren bovenaan de HR-agenda.

Robotisering en kunstmatige intelligentie

En dan de derde ontwikkeling die hier nog eens overheen komt: de impact van (disruptieve) technologie op ons werk. De digitalisering is al een tijdje gaande en heeft met name in de administratieve functies ontelbare banen gekost. En dit is nog maar het begin. Robotisering en kunstmatige intelligentie gaan de komende jaren voor een ware revolutie zorgen. Experts van adviesbureaus Oliver Wyman en Mercer onderzochten de risico’s van de ouder wordende workforce tegenover automatisering op de werkvloer. En wat constateren zij? Maar liefst de helft van de 50-plussers in ons land loopt het risico zijn baan te verliezen vanwege automatisering!

Nu is dit maar één kant van het verhaal, want nieuwe technologische ontwikkelingen brengen ook steevast compleet nieuwe banen met zich mee. Hoe dan ook is de ontwikkeling van kennis en vaardigheden van mensen en education permanente een absolute must om relevant en inzetbaar te blijven. Dat geldt voor ons allemaal. En dat raakt dan weer aan de core van HR. Wat dat betreft verandert er ook weer niet zoveel…