De letters DNA staan voor Droom (datgene wat je bijdraagt vanuit wie je bent), Netwerk (de context waarbinnen je jouw talenten inzet) en Actie (de zichtbare resultaten van je droom).
Persoonlijk laat ik mij graag inspireren door de natuur. Vooral bomen zijn een prachtige metafoor voor hoe mensen (en dus organisaties) zich ontwikkelen. Bomen maken verschillende gedaanteveranderingen door; van bijna kaal en dood in de winter tot vol en groen aan het eind van de zomer. Soms voelen we ons als een boom in de lente, met een vlaag van knoppen die op springen staan en nieuw leven dat ontspruit. Dan weer als een boom in de zomer die volop in de zon staat terwijl het om ons heen gonst van de activiteit. Op andere momenten bevinden we ons in de herfst van het leven en voelen we ons als een kale boom na een novemberstorm. Of als een boom in de winter, stil en omgeven door ijzige kou. Bomen doen in ieder seizoen precies wat op dat moment belangrijk is. Daar kunnen we veel van leren. Denk aan de manier waarop ze inspelen op de veranderingen om hen heen en hun onbaatzuchtige houding.
Verandering in houding
In mijn trajecten is de boom een metafoor voor de houding die we hebben ten opzichte van onze omgeving. We hebben de neiging om de vraag te stellen: ‘What’s in it for me?’. Het gevolg van deze houding kan zijn dat we ons aan van alles en nog wat vastklampen en ons steeds egoïstischer gaan gedragen. Een boom is er voor zijn omgeving. Hij leeft als het ware vanuit de vraag: ‘What’s in me for you?’. Dat is veel socialer en het gevolg van deze houding is dan ook vrijgevigheid.
De vraag is: word je een boom of blijf je een eikel?
Van: ‘wat zit erin voor mij?’ naar: ‘wat zit er in mij voor de ander?’
Een boom wortelt diep in de aarde en staat open naar de hemel. Hij gebruikt voedsel, water en kooldioxide uit zijn omgeving en zet dit om in heerlijke vruchten en zuurstof. Als mensen zijn we net als een boom geroepen om vrucht te dragen en leven voort te brengen. Oftewel: anderen van ons laten genieten. De manier waarop we dit doen verschilt per persoon. Jouw bestemming is anders dan die van mij. Dat komt omdat ieder mens uniek is.
Verstevig je Droom (wie ben ik?)
Het wortelstelsel van een boom is essentieel. Een groot gedeelte van de boom bevindt zich onder de grond. Alhoewel de wortels onzichtbaar zijn voor voorbijgangers zijn zij essentieel voor de boom bij het vinden van voeding, een voorwaarde voor vrucht. Een bruikbare vuistregel is dat het wortelstelsel zich even ver vertakt als de kruin. Er zijn zelfs bomen bekend waarvan de wortels zich tot honderden meters vertakken.
De wortels van een boom kun je vergelijken met de basis van jouw leven. Ze zeggen iets over wie je bent en waartoe jij je geroepen weet. Ieder mens gaat vroeg of laat op zoek naar zijn identiteit. We willen weten wie we zijn. Vaak vinden mensen hun identiteit in wat ze doen. Let maar eens op als mensen zich voorstellen. Mijn naam is …. en ik ben politieagent, directeur of secretaresse. Het nadeel hiervan is dat je in de problemen terecht kunt komen als je bijvoorbeeld je baan kwijtraakt. Wat blijft er dan nog over? Wanneer je op zoek gaat naar jouw bestemming in het leven gaat het niet om WAT je bent, maar om WIE je bent. Van daaruit kun je de vertaalslag maken naar wat je gaat doen.
Hoe kun je erachter komen wat jouw droom of visie is? Voor veel mensen begint hun droom als een idee, zonder veel detail of duidelijkheid. Puur en alleen nog maar het verlangen om iets beter of anders te doen. Het is belangrijk om dit verlangen te herkennen en aan te wakkeren. John Gaynor Banks zei het als volgt: ‘Verlangen is een machtig iets, één van onze meest goddelijke eigenschappen… Besef de goddelijke kwaliteit van verlangen. Want het is een onderdeel van de atoomenergie van de ziel.’ Na verloop van tijd verandert het idee in een terrein van belangstelling en heeft het kans om een passie te worden. De droom neemt vorm aan in je hart en gedachten.
De kern van het DNA-model: Droom, Netwerk en Aan de slag!
Een goede manier om jouw droom te ontdekken is vooruit te kijken naar het einde. Neem eens een avond de tijd om op te schrijven waar je op terug wilt kijken als je vijfentachtig bent. Of, nog een stap verder; wat wil je dat er wordt gezegd tijdens jouw begrafenis door je beste vriend, je partner en je baas / zakenpartner. Of, kort en krachtig, wat moet er op je grafsteen komen te staan? Als je weet wat de basis is van je leven en welke ‘vrucht’ je wilt produceren is het veel makkelijker om te bepalen wat je gaat doen. De volgende vragen helpen je hierbij: Waarom ben je op aarde? Wat wil je dat mensen zich van jou herinneren? Wat missen we als jij er niet meer bent? Welk profijt heeft je omgeving van jou?
Laat je Netwerk groeien (wat kan ik?)
Om vrucht te kunnen dragen hebben we naast diepe wortels een stabiel en gezond netwerk nodig. De grond waar de boom in staat is een rijke bron van mineralen en voedingstoffen. De boom onttrekt niet alleen iets uit het netwerk waar hij zich in bevindt, maar geeft ook iets terug. Door schaduw en vruchten of noten te schenken trekt een boom de nodige dieren aan die ervoor zorgen dat de grond bemest wordt. Door zijn bladeren en dorre takken te laten vallen geeft hij voedingsstoffen terug aan de bodem waar hij in staat. De boom geeft en neemt.
Wat heb jij te bieden aan jouw omgeving? We hebben allemaal wel een bijzonder talent, een speciale vaardigheid of competentie. Dat kan iets zijn waar je goed in bent, iets wat je gemakkelijk doet of de manier waarop je zaken bekijkt. Arthur Miller, specialist in het analyseren van talenten, ontdekte dat ieder mens tussen de 7 en 10 kerntalenten bezit. Miller noemt deze talenten ‘van nature motiverende bekwaamheden’ omdat ze mensen als het ware vanzelf motiveren als ze er gebruik van maken. Vragen die je kunt stellen om je talenten te ontdekken zijn: Waar krijg je energie van? Wat motiveert jou als je in een dip zit? Waar vinden andere mensen dat je goed in bent? Wanneer komt dit het duidelijkst naar voren? Hoe kun je deze talenten inzetten voor je omgeving?
Net zoals een boom groeit door de wisselwerking met zijn omgeving kun jij ook groeien door deel uit te maken van een netwerk. Als we kijken naar onszelf in de netwerken waar we deel van uitmaken worden we opnieuw geconfronteerd met onze houding. Doe je mee om te nemen of ook om te geven? De meeste fysieke netwerken mislukken doordat mensen de vraag stellen: ‘Wat zit erin voor mij?’ Terwijl het juist gaat om de vraag: ‘Wat zit er in mij voor de ander?’ De reden om deel te nemen aan een netwerk moet zijn omdat je iets te brengen of te bieden hebt. Oprichter van Netwerken.nl Jochem Klein zegt het zo: ‘In mijn denken gaat netwerken over investeren in de ander. Netwerken is geen wedstrijd visitekaartjes verzamelen of zo snel mogelijk kijken of je tot zaken kunt komen. Het gaat erom: ‘Wat kun je voor de ander doen?’.
Netwerken gaat om de vraag: wat kan ik voor de ander doen?
Optimaliseer je Acties (wat wil ik?)
Bij veel bomen zie je na de bloei de bloemen onder de boom liggen. Op dat moment ziet de boom er het minst fraai uit. De bloemen zijn al gevallen, maar het blad en de scheutgroei ontbreken nog. Het duurt echter niet lang voor de boom zijn frisgroene kleur krijgt. Deze periode kost de boom veel energie. Nu zal blijken of de wortels zich goed hebben ontwikkeld. De buitentemperatuur loopt op en de grond wordt warmer. Er vormen zich vruchten naar gelang zijn aard. Appels of peren, dadels of vijgen, druiven of bessen. Een zoete verfrissing voor iedereen die ervan proeft.
We zijn nu aangekomen bij het punt waarop je jouw acties gaat optimaliseren. Je weet beter wie je bent en wat je kunt. De vraag die overblijft is: ‘Waar ga jij je op richten de komende tijd?’. Het kan helpen om drie levensgebieden expliciet te benoemen: privé, professioneel en maatschappelijk. Wat wil je op privé gebied realiseren? Welke ambities heb je op professioneel gebied? Hoe geef je vorm aan je maatschappelijke bijdrage?
Eén van de dingen die ons als mensen uniek maakt is dat we een voorstellingsvermogen hebben. We kunnen ons dus voorstellen hoe een ideale dag, week, maand of jaar eruitziet. Schrijf voor jezelf op hoe jouw ideale leven eruit ziet. Heb je een partner? Doe deze oefening dan samen, dat werkt bijzonder inspirerend en motiverend. Begin met het bedenken van de ideale dag of week. Kijk van daaruit wat verder vooruit.
Het resultaat van je inspanningen is de vrucht. Het laat iets zien van wie je bent. Het is een gevolg van wat je doet met je talenten. Stevig geworteld zijn in bronnen van betekenis, een goede wisselwerking tussen onze omgeving en een evenwichtige vertakking leidt tot resultaten. Iets produceren waar je omgeving wat aan heeft, dat is jouw bestemming. Een appelboom die uiteindelijk geen vrucht draagt, wordt omgehakt. Zo mis je als mens je bestemming als je niks voortbrengt waar je omgeving van kan genieten. Aan de vruchten herkent men de boom. Maak je daarbij niet teveel zorgen over het resultaat. De vrucht is het gevolg als je de juiste dingen doet. Beantwoord de volgende vragen: Wat is tot nu toe het resultaat van jouw inspanningen? Hoe zou je jouw ‘vrucht’ op dit moment kunnen omschrijven? Wat doe je om de ander te voeden of versterken? Hoe ga je voorkomen dat je zo met anderen bezig bent dat je zelf opgebrand raakt?
Bron:
“Metamorfose, groeien in je bestemming” (Ronald v/d Molen & Jan v/d Linden)
