Job crafting, job carving, job engineering... Functies van medewerkers zijn in toenemende mate aan verandering onderhevig. 'Baaningenieur' Luc Dorenbosch bepleit een gedurfde aanpak, waarbij takenpakketten minutieus worden gefileerd en op de werkplek flink aan banen wordt gesleuteld. Rechtstreeks op de werkvloer ingrijpen dus. Het is niet zo eng als het lijkt en bovendien heel effectief.

“Wat ik doe is vooral laten zien dat de arbeidsmarkt en de functiegebouwen al lang niet meer zijn zoals ze ooit werden bedacht,” legt Dorenbosch uit. “Alles in de wereld verandert continu, iedereen is zich voortdurend aan het aanpassen. Mij gaat het erom dat expliciet te maken en voor die dynamiek oplossingen aan te dragen.” Dorenbosch spreekt over job crafting, job carving en multi-jobben; termen die nog lang niet overal gemeengoed zijn. Ze staan voor een andere aanpak, waarbij het traditionele denken in banen, functies en beroepen finaal wordt doorbroken.

Hij wil organisatiestructuren tegen het licht houden, taken van medewerkers uiteenrafelen, en onderdelen samen met de medewerker uitruilen. Dat is voor hem in grote lijnen de manier om de duurzame inzetbaarheid van nieuw en bestaand personeel te bevorderen. Zijn aanpak voorziet in flexibele en effectieve oplossingen op maat, waar zowel medewerkers als organisaties van profiteren.

Verspilling van mensen en ervaring

Waarom zijn veel HR-tools vaak ontoereikend om veranderingen adequaat te kunnen bijbenen? Dat is simpel, stelt Dorenbosch. Veel HR-professionals richten hun aandacht op het beantwoorden van de vragen van hun leidinggevende, naast traditionele taken als salariëring, verzuim, re-integratie, het stimuleren van carrièrekansen en het helpen van overtollige medewerkers richting een andere baan. Allemaal belangrijk, maar het is niet voldoende, vindt hij.

“De kritische houding ten opzichte van het vak HRM mag wat mij betreft best meer naar voren komen. Je ziet wat ervan komt als dat niet gebeurt. Kijk naar de vertrekregeling bij de Belastingdienst. Het kostte de dienst bakken vol geld en ze verloren veel meer mensen en ervaring dan de bedoeling was.” En er zijn meer voorbeelden. “Neem banken, die in één keer 1500 man in de vuilnisbak kieperen. Het gevolg is een hoop rancune, depressies, slechte reclame voor het bedrijf op de arbeidsmarkt en het betekent ook nog eens een enorme verspilling van mensen en ervaring. Dat gebeurt wanneer HR alleen gaat over beleid, budget en planning, en te lang wordt gewacht met voldoende aandacht voor de component werk.”

Voor iedereen voordelen

Sleutelen aan banen heeft volgens Dorenbosch voor iedereen voordelen. Eerst is er de organisatie zelf, die slimmer en effectiever met nieuw en bestaand personeel leert omgaan. Organisaties benutten het bestaande potentieel, verbreden hun positie op de arbeidsmarkt en bouwen daar aan een goede naam als werkgever. Voor werknemers zelf zijn de voordelen ook groot. “Mensen worden beter benut en klaargemaakt voor de toekomst. Ze zijn zinvol bezig. Dat is ook waardevol. Werken is niet alleen geld verdienen.”

Aan werkgeverskant zit de winst in grip op het werk. “Er is voor bedrijven de laatste 5 jaar meer veranderd dan in de 20 jaar daarvoor. Weet je als HR wel heel erg zeker dat je er bovenop zit en het allemaal onder controle hebt? Door anders te gaan kijken en op taakniveau te gaan sleutelen, maak je expliciet wat er in jouw omgeving gebeurt en hoe je dat naar jouw hand kunt zetten.”