Loopbaan en opleiding
Blog
Door: Jeroen Busscher
28 februari 2018
In de vorige eeuw was het opleiden van medewerkers toch maar simpel. Als een medewerker in de door ons verzonnen functie competenties miste voor de taken die bij die functie hoorden, kochten we een standaard training in en klaar was Kees. Of de medewerker zin had om te leren deed niet ter zake. Hij (of zij) moest wel, anders kon hij uit zijn functie gezet worden. Laat staan dat we ons zorgen maakten of de opleiding wel aansloot bij de talenten, interesses en ambities van de medewerker. In het industriële tijdperk regeerden de processen en niet de wensen of interesses van de medewerkers.

In de 21e eeuw krijgen medewerkers steeds meer de rol van professional: zelf verantwoordelijkheid dragen, initiatief tonen, ondernemerschap hebben, zelf inventief oplossingen zoeken voor de uitdagingen die hun projecten hen brengen. Leren heeft voor professionals een heel andere functie. Het stelt ze in staat om mee te bewegen met de ontwikkelingen in de organisatie en in de markt. Wat henzelf boeit, waar ze aanleg voor hebben of waar hun ambities liggen is daarbij juist cruciaal. Nog sterker: als een professional geen zin heeft iets te leren, wordt het niks.

Toch denken veel organisaties nog steeds in wasstraten. Als een team beter moet leren samenwerken, als managers op een andere manier moeten gaan leidinggeven worden een aantal standaard trainingen ingekocht om de benodigde competentie bij te brengen. Een wasstraat: jaag ze erdoor en als een wonder worden ze zoals je ze hebben wilt. Dat werkt dus niet meer.

Eigenaarschap

Het centrale woord is nu: eigenaarschap. Als de leerling zelf het belang niet ziet van zijn of haar ontwikkeling omdat deze niet aansluit bij haar talent of ambitie, heeft leren weinig zin. Pas als de professional wil en zelf invloed heeft op hetgeen en hóe hij leert, wordt leren effectief. Dus niet alleen eigenaarschap van het onderwerp, ook van het hoe.

We moeten onze mensen zelf de redactie van hun leerproces laten zijn. Zelf laten nadenken en vormgeven wat ze willen leren en hoe ze dat willen leren. Er bestaan immers naast standaard trainingen nog miljoenen andere manieren om te leren. Zo ontstaat betrokkenheid, zo ontstaat eigenaarschap. Zo ontstaat trouwens ook lol. Veel mensen vergeten dit: als leren leuk is werkt het 100 maal beter dan als het vervelend is.