Nederlanders zijn er ondertussen aan gewend dat hun arbeidscontracten steeds flexibeler worden. Had in 2002 nog bijna driekwart van ons een vaste baan, in 2012 was dat aandeel al gedaald tot 55 procent, en over tien jaar zal het niet meer dan 40 procent bedragen. Wen er dus maar aan dat vastigheid op professioneel vlak tot het verleden behoort. Binnenkort zullen velen zelfs ‘al hosselend’ hun centjes bij elkaar moeten vergaren.
Hosselen
Wat ‘hosselen’ is? Het woord wordt in Suriname gebruikt om aan te geven dat iemand via allerlei losse klusjes, die vaak niet langer duren dan een paar uurtjes of een dag, zijn geld bij elkaar scharrelt. In Suriname betaal je bijvoorbeeld iemand die voor je in de rij gaat staan om de energierekening te betalen, want aan bankoverschrijvingen doen ze daar nog niet.
Beschikbare werk beter verdelen
Waarom wij hier in Nederland gaan hosselen? Omdat nieuwe technologie (software, robots, supercomputers) steeds meer werkzaamheden van ons mensen overnemen. Alleen al bij banken en verzekeraars gaan zo de komende jaren 50 tot 100 duizend banen verloren, omdat de administratieve taken voortaan worden uitgevoerd door nieuwe software. Dit maakt veel mensen angstig, want niemand wil zijn baan verliezen, maar op zich is het een positief verschijnsel: technologie zorgt er immers voor dat onze productiviteit, en dus onze welvaart, toeneemt, en dat minder mensen meer uit de handen komt. Het gaat er daarom uiteindelijk om dat we het beschikbare werk beter verdelen en voor iedereen inkomenszekerheid veiligstellen.
Basisinkomen
Een deel van de oplossing zou volgens Adjiedj Bakas gevonden kunnen worden in het introduceren van een basisinkomen voor iedere Nederlander. Dat basisinkomen kan betaald worden door alle toeslagen en subsidies die we nu nog via ons belastingstelsel krijgen (huursubsidie, hypotheekrenteaftrek e.d.) af te schaffen en te gaan werken met een vlak-tax, eventueel aangevuld met een extra tech-taks, dus een belasting op supercomputer, robots en software.
Nieuwe beroepen
Verder wijst Bakas erop dat er niet alleen maar banen verdwijnen, maar dat er ook nieuwe aankomen. Er zijn sectoren in onze economie aan te wijzen die booming business worden, zoals de biobased economy en it-security. In zijn boek Megatrends Werk heeft Bakas ook een lijst opgenomen met 100 beroepen die eraan komen of gewild blijven. Daar zitten opvallende banen tussen als toyboy en draagmoeder, bestaande banen als die van bioloog of actuaris, en nieuwe banen als de chief data officer en de corporate disruptor – dat laatste is iemand die binnen een grootbedrijf alles op de proef stelt wat normaal wordt gevonden en zo medewerkers uit hun comfortzone haalt en scherp houdt.
Masterclass Job Crafting voor HR
Organisatieverandering: wendbaar en optimaal inzetbaar!
Organisaties zijn de afgelopen jaren gereorganiseerd. En dat heeft ongetwijfeld geleid tot het ontslaan van medewerkers. Dit proces is nog volop aan de gang. Echter: voor succes op langere termijn is een andere wijze van organiseren van het werk en omgaan met mensen nodig. Deze nieuwe werkwijze leidt tot een wendbare organisatie waar mensen hun kwaliteiten en ambities kunnen en willen inzetten. En dat is een kerntaak voor HRM!
