Werkstress is beroepsziekte nummer 1. Ruim eenderde van het verzuim wordt veroorzaakt door stress. Daarbij gaat het om een driedubbel probleem zo blijkt uit cijfers van de Inspectie SZW: we vallen steeds vaker en jonger uit én het duurt steeds langer. Als belangrijkste redenen voor deze explosieve groei wijzen diverse studies op de almaar toenemende werkdruk, de diverse crises en de onzekerheden van de flexibele arbeidsmarkt.
Om na te gaan wat werkgevers zelf als belangrijke HRM-thema’s zien deed HR Navigator onderzoek onder 500 werkgevers van haar arbodienst selectie-site Arbokiezer. Marco de Zeeuw, adviseur bij Arbokiezer: “Nog geen 7 procent van onze klanten noemt ‘werkdruk’ als een van de drie belangrijkste HRM-thema’s. Welke thema’s voor de HR en arbo-verantwoordelijken wél bovenaan staan zijn: ‘vertrouwen’ (22 procent), ‘arbo-gerelateerde veiligheid en risicomanagement’ (19,5 procent) en ‘preventie’ (ruim 13 procent).”
Het opvallende is dat uit recent Motivaction-onderzoek blijkt dat 55 procent van de werkgevers over werkstress met hun werknemers in gesprek wil. De Zeeuw: “Als goed werkgever zeg je hiermee bezig te zijn, maar uit ons onderzoek blijkt werkdruk nauwelijks een thema te zijn. Het lijkt erop dat het pas een probleem wordt als de werknemer uitvalt.”
Arbo-aanpak te curatief
Ook deed HR Navigator onderzoek onder 70 arbodiensten: wat doen zij in de praktijk om het stressprobleem te lijf te gaan? De Zeeuw: “95 Procent van de arbodienstverleners conformeert zich aan de standaarden, richtlijnen en werkwijzers van STECR, NVAB en KNMG.
Tegelijkertijd geven diezelfde arbodiensten aan dat het vrijwel onmogelijk is om aan deze protocollen te voldoen. De werkgever mag om privacy-redenen immers niet vertellen dat er een vermoeden is van psychische klachten. Bovendien wordt de bedrijfsarts vaak pas vrij laat ingezet. De inzet van arbodiensten blijkt vooral curatief, als verzuimbegeleiders, in plaats van preventief. Ze lopen dus vaak achter de feiten aan, waardoor ze domweg niet op tijd kúnnen ingrijpen om langdurig verzuim te voorkomen.”
Preventie en duurzame inzetbaarheid
En dat terwijl er volop mooie innovatieve oplossingen voor beschikbaar zijn. Denk aan verbeterde PMO’s, vroegdiagnostiek, e-health en hybride behandelmethodes aldus De Zeeuw: “We zien dat veel aanbieders inzetten op continue monitoring van gezondheid en welbevinden van personeel. Via vragenlijsten, appjes en toegang tot preventieve interventies wordt vooral bewustwording bij medewerkers vergroot. Dit sluit volledig aan bij de visie van vandaag: de medewerker is zelf verantwoordelijk voor zijn leven, ontwikkeling en gezondheid, de werkgever faciliteert dit waar hij kan.”
In dit opzicht is de nieuwe Arbowet behulpzaam: de wet stimuleert een preventieve rol voor de bedrijfsarts zodat vroegtijdige objectivering eerder plaats kan vinden. De Zeeuw: “Zo kun je eerder problemen signaleren en aanpakken, en uitval voorkomen en/of beperken. Gezien de enorme omvang van het werkstressprobleem is dat zeker geen overbodige luxe.”
Fred Zijlstra, hoogleraar arbeids- en organisatiepsychologie: “Voor de werkgever lijkt het ook tijd voor een andere mindset. Zolang medewerkers worden gezien als productiefactor investeer je als werkgever in een machine. Deze kun je vervangen als de machine het begeeft.”
Leer in één ochtend hoe je als HR-professional effectief omgaat met de juridische en fiscale uitdagingen bij het inhuren van zzp’ers. Na deze training weet je wanneer een medewerker echt als zzp’er kwalificeert. Je krijgt ook inzicht in de aanpak van de Belastingdienst, die vanaf 1 januari 2025 weer gaat handhaven op arbeidsrelaties voor loonheffingen.
